Sevgili ağabeyim Mehmet Barlas dün çok güzel anlattı, ben de biraz ayrıntısına gireyim...
Türkiye, kurtuluş savaşımızın "karşıtarafıyla" hiç ilgilenmez. Ege'nin öbüryakasında neler olup bittiğini bilmez.
Mikonos adasında olup bitenlere elhak pek meraklıyızdır ama Atina'da olanlar bizi ırgalamaz. Eh, yangın falan çıkmadığı sürece.
Orada ne siyasi yangınlar patlak vermiştir oysa...
Hemen belirtelim:
Savaşa başlayan kadroyla bitiren kadro aynı değildir. Anadolu'ya çıkan kadro başka, Anadolu'da bozguna uğrayan kadro bambaşkadır. Politikacısı da, subayı da.
İzmir'e "Venizelosçular" çıkmışlardı, malum, "meghali idea" falan filan.
Daha sonraları diktatör olacak General Metaksas onları uyarıyor, "buişe girmeyin, altından kalkamayız" diyordu ama sözünü dinletemedi.
1 Kasım 1920'de Yunanistan'da çok önemli bir seçim yapıldı. Venizelosçular kaybettiler, "kralcılar" kazandılar.
Çünkü Yunan halkı savaş istemiyordu.
Bıkmıştı.
Zaten kralcılar da seçimi "küçükama şerefli Yunanistan" sloganıylakazanmışlardı.
Fakat, "enayilik etmeyelim, hazırİzmir'e çıkmışken daha da ilerleyipAnkara'ya kadar dayanalım, buişi bitirelim" havasına kapıldılar. (İkiay sonra İnönü mevkiinde de ilk tokadıyediler. Türkler "düzenli ordu" kurmuşlardı,karşılarında artık gerilla yoktu.)Sonra bir daha... Sonra Sakarya'dagene...
Ordunun bütün komuta kademeleri değişmiş, Venizelosçu subaylar tasfiye edilmişler, orduya kralcı subaylar doldurulmuştu...
Bunlar ikinci sınıf, yetenekleri sınırlı adamlardı... Karşılarında da mükemmel bir Türk komutası vardı!
Anadolu'da bozguna uğrayanlar bu döküntü heriflerdir.
Yunan komünistlerinin hakkını da teslim edelim: Siperlere kızıl bayrak çekiyor, "Türkler'e kurşun atmak istemiyoruz" diyorlardı. Orduda her kafadan bir ses çıkıyor, Yunan ordusu huzursuzluktan vıcır vıcır kaynıyordu. Vursan yıkılacaktı, vurduk, yıkıldı.
***
Bozgundan hemen sonra, 11 Eylül'de (biz İzmir'e gireli iki gün olmuştu), Venizelosçu subaylar darbe yaptılar.
Hükümet üyeleri tutuklandı.
Başbakan Ghounaris, ordu komutanı General Hacıanestis ve dört bakan (Protopapadakis, Stratos, Theotokis ve Baltacis) vatana ihanet suçundan yargılandılar ve kurşuna dizildiler.
İskemleye ters oturtup sırtlarından vurmuşlar. Başbakan Ghounaris tifoya yakalandığından ayakta duracak hali yokmuş, iskemleye bile oturtamamışlar, duvarın dibine diz çöktürüp öyle öldürmüşler.
O sıralar genç bir gazeteci olan Hemingway ilk edebiyat denemelerine küçük "skeçlerle" başlamıştı, bunlardan birinde anlatır... Kasım ayı, yerde su birikintileri, sarı yapraklar, havada benzin kokusu...
Anadolu savaşını, bütün bunları ve mahkeme "safahatını" da çok ayrıntılı anlatan ünlü gazeteci Vasilis Çanakaris'in üç ciltlik mükemmel eseri dilimize çevirilecekti, kaç yıl geçti, ses yok.
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz. Ayrıntılar için lütfen tıklayın.