Biz Türklerin siyasi tarihi hem büyük bir başarı hikâyesidir, hem de büyük bir tekrarın öyküsüdür... Şu anda sahip olduğumuz kolaylıkları, alt ve üstyapıdaki müthiş yenilenmeleri düşündüğünüz zaman, başarı hikâyesinin ayrıntılarına girmiş olursunuz. Kentleşmeyi, iletişim çağına geçişi ve geniş kitlelerin önünde açılan hizmetleri düşündüğünüzde, uzun süren durağan yıllardan sonra gerçekten çağ atlamadan söz edilebileceğini görürsünüz.
Kötü alışkanlıklar
Ama Osmanlı'dan Cumhuriyet'eaktarılan kötü alışkanlıkların bir türlütedavi edilememesi sonunda, büyükbir tekrarın yaşandığını da gözlersiniz. Örneğin şu anda çeşitli rütbelerdeki subaylar, 15 Temmuz darbe girişiminin sanıkları konumunda yargılanmaktalar.
Hatırlıyor musunuz 27 Mayıs 1960'ta darbeye katılmayan subaylara ne olduğunu? Rütbeleri iptal edilerek neferliğe indirilen or ve kor generalleri hatırlıyor musunuz? 1967 tarihli gazetelerde rütbeleri iptal edilerek neferliğe indirilen generallerin rütbelerinin iade edildiğine ilişkin bir haber vardı.
Rütbeler iade ediliyor Bu habere göre eskiGenelkurmay BaşkanıOrgeneral Rüştü Erdelhun,Ankara eski SıkıyönetimKumandanı Korgeneral NamıkArgüç, İstanbul eski MerkezKumandanı Tümgeneral KemalBinatlı, Kayseri eski MenzilKumandanı TümgeneralKemal Çakın ve Yarbay AvniKaraca'nın rütbeleri geri veriliyordu.
Peki 1960 ile 1908 arasında bu açıdan bir benzerlik var mıydı? 1969'da kaybettiğimiz yazar Ragıp Akyavaş bir köşe yazısında 1908'e ilişkin olarak şu bilgileri veriyordu:
Aynı durum
- İkinci Meşrutiyet'inilanından sonra İstanbultam dokuz ay bir tımarhanehavası yaşadı. Derken 31 Mart isyanı çıktı ve bastırıldı. Sultan Hamid'in iradesiyle terfi edip ilerleyen bazı kimseler hakkında rütbelerin indirilmesi kanunu kabul edildi. Makedonya'nın karlı dağları ile Yemen'in kızgın çölleri arasına serpiştirilmiş olan bütün subayların rütbelerini eşitlemek için ölçü bulundu. Akyavaş şu listeyi de vermişti:
Rütbeler iniyor - Şeyhülislam CemalettinEfendi'nin damadı Müşir (mareşal)Operatör Cemil Paşa'nınrütbesi yarbaylığa, Plevne kahramanıGazi Osman Paşa'nın oğludamat Nurettin Paşa Müşirliktenbinbaşılığa, Ferik (korgeneral)Mazhar Paşa yüzbaşılığa,Gazi Ahmet Muhtar Paşa'nınoğlu Mahmut Muhtar Paşa orgeneralliktenalbaylığa, SeraskerRıza Paşa'nın oğlu KorgeneralSüreyya Paşa'nın rütbesi yarbaylığaindirildi.
Rütbeler yine iade ediliyor
Sonuçta Meşrutiyet'in rütbeleriniindirdiği subaylar, tıpkı 27 Mayıssonrasında rütbe alanlar gibi yenidenrütbe almışlar. Örneğin rütbesi yüzbaşılığaindirilen Cevad Paşa, yenidenterfi edip Korgeneral olmuş. Biryemekte de Alman İmparatoru 2'nciWilhelm, Cevad Paşa'yı işaret edip,"Paşa askerlerin en bahtiyarıdır,çünkü iki defa Paşa olmuştur"diyerek onu övmüş.
Görüldüğü gibi, takvimlerin hangi yılı gösterdikleri, tekrarlara takıldıkları zaman hiç anlam taşımıyor.
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz. Ayrıntılar için lütfen tıklayın.