FARUK ERDEM

Genel Sağlık Sigortası'nda primler teke düşürülünce vatandaşın borç derdi bitecek. Üstelik gelir testi eziyeti de ortadan kalkacak. Vatandaş 53 lira prim ile ayda 374, yılda 4.500 lira daha az para ödeyecek. İşte o hesap...

Türkiye'de milyonlarca vatandaşı gelir testi eziyetinden kurtaracak değişiklik bütçelere de katkı sağlayacak. 2010'da hayatımıza giren Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemi tüm vatandaşları sigorta şemsiyesi altında toplarken, başta gençler olmak üzere işsizlere de ek bir mali yük getirmişti. Gelir testine giren de girmeyen de borçlu hale gelince hükümet birkaç düzenlemeyle bu borçların bir kısmını sildi, bir kısmını da taksitlere böldü. Bu arada özellikle liseyi bitirip üniversiteyi kazanamayan gençler gelir testine gitmedikleri için binlerce lirayı bulan borçla karşı karşıya kaldı. Yapılan düzenlemeyle lise ve üniversiteyi bitirenlerin 2 yıl GSS priminden muaf tutulmaları sağlandı.

CEPLER RAHATLAYACAK
GSS primleri kişinin yaşadığı eve giren gelirle belirleniyor. Eve giren gelir yaşayan sayısına bölündüğünde ortaya çıkan rakama göre üç ayrı prim tespit ediliyor. 2017 yılı asgari ücreti üzerinden yapılan hesaplamalarda aylık 71.10, 213.3 ve 426.6 TL olmak üzere üç ayrı prim ortaya çıkıyor.

EVDEN TAŞINSA KARLI!
Eve giren gelir ise kaymakamlıklarda yapılan gelir testi ile belirleniyor. Ancak burada da bazı ilginç sonuçlar ortaya çıkıyor. Örneğin, liseyi bitirmiş 18 yaşında bir genç 4 kişilik ailesiyle yaşadığında eve giren gelire göre prim ödemek zorunda. Oysa bu genç kendi başına bir eve taşınsa geliri olmadığı için prim ödemeyecek. Meclis gündemindeki yeni tasarı ile artık gelir testi ortadan kaldırılacak. Üçlü prim ödeme sistemi de teke indirilerek 53 liraya (1.777.5 X %3) düşürülecek. Birikmiş borçlarda bu prime göre güncellenerek inecek ve 12 taksite bölünebilecek.

KİM NE KAZANACAK?
-71.10 lira prim ödeyen bir vatandaş ayda 18.1 TL, yılda ise 217.2 TL kazanacak.
-213.3 lira prim ödeyen ayda 160.3 TL, yılda 1.923.6 lira kazanacak.
-426,6 lira ödeyen ayda 373.65 TL, yılda 4.483.2 TL kazanacak.

HESAP FORMÜLÜ
Evdeki kişi başına gelir;
- Brüt asgari ücretin üçte birinden az olanlar (1.777.5/3 = 592.5 TL): GSS Primi ödemiyor.
- Brüt asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında olanlar (592,5 TL-1.777,5 TL) için hesap: 592.5 x % 12 = 71.1 TL
- Brüt asgari ücret ile asgari ücretin 2 katı arasında olanlar ( 1.777.5 TL-3.555 TL) için hesap: 1.777.5 x % 12 = 213.3 TL
- Brüt asgari ücretin 2 katı olanlar (3.555 TL) için hesap: 3.555 x % 12 = 426,6 TL