FARUK ERDEM

Bugünlerde birçok vatandaşın ekstradan 'tapu harcı' borcu çıkmaya başladı. Ev alırken yanlış beyana Maliye banka kredisi ve hesap hareketinden ulaşıp cezayı kesiyor. "600 lira kazanayım" derken 6 bin lira kaybetmeyin

Milyonlarca vatandaş vergi borçlarını yapılandırmak için son günleri değerlendirirken bazı sürprizlerle de karşılaşmaya başladı. Sorgulama yapan vatandaşların birçoğu 'tapu harcı' borcu olduğunu görünce vergi dairelerine koştu. Çünkü yıllar önce aldıkları evin 'tapu harcını' ödemişlerdi. Gerçek vergi dairesinde ortaya çıkıyor. Çünkü vatandaşların ilk beyanlarında evlerinin değerini düşük gösterdikleri anlaşıldığından yeni bir ödeme yapmaları gerekiyor. Üstelik yeni rakam cezalı olarak (harcın % 25'i oranında vergi cezası) hesaplanıyor.

KREDİNİZ ÖLÇÜ OLUYOR
İlk beyanınızda (bunun bir kısmı belediyelerden alınan belgelerle yapılıyor) evinizi aldığınız ya da sattığınız değeri göstermemişseniz bu o anda anlaşılmıyor. Ancak Maliye Bakanlığı bu konuda çapraz sorgulamalar yapıyor. Değeri belirleyen ölçülerden birisi banka krediniz. Bankadan kullandığınız kredi evin değerinin yüzde 75'inden fazla olamıyor. Ayrıca daha az kredi kullanmış olabilirsiniz. Yani 100 bin liralık bir ev aldığınızda 20 bin lira kredi kullanmış kalanını ise havale ile satıcıya göndermiş olabilirsiniz. Bu kez 75 bin lira beyanda bu ödenen 80 bin lira evin değeri için delil oluyor. Yine sigorta şirketleri, elektrik su doğalgaz kurumları gibi tüm kurumlardaki bilgiler Maliye Bakanlığı ile paylaşılıyor.

NE YAPMAK LAZIM?
1-Eğer henüz ev almadıysanız alım-satım işlemlerinde mutlaka gerçek rakamı beyan etmelisiniz.
2-Belediyeden aldığınız rayiç bedel tek başına yeterli olmuyor. Alım satım bedeliniz bundan yüksek ise yine doğru rakamı beyan edin.

BORÇ ÇIKTIYSA...
1-Geçmişte bir ev alım-satımınız olduysa mutlaka Gelir İdaresi'nin internet sitesinden borcunuzun olup olmadığını kontrol edin.
2-Eğer bir tapu harcı borcu varsa hemen vergi dairesine giderek yapılandırma yasasından yararlanın.

ÖRNEK HESAP
2012 yılında 100 bin liraya aldığınız evi tapuda 70 bin lira olarak gösterdiniz. Ödeyeceğiniz tapu harcı 2 bin liradan 1.400 liraya düşecek
Bu evi bu yıl 200 bin liraya sattığınızı ve gerçek rakamı beyan ettiğinizi düşünelim.
Gelir artışı 100 bin lira olması gerekirken 130 bin liraya çıkacak.
100 bin lira üzerinden hesap yapıldığında 14 bin lira vergi ödenecek.
Oysa 130 bin lira üzerinden yapıldığında ödenecek vergi yaklaşık 20 bin lira olacak.
600 lira kazanacağım derken 6 bin lira kaybedeceksiniz.

NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
Doğum tarihim 20.07.1971. S.S.K başlangıcım 15.12.1989 ve 6636 günüm var. Haluk KARA
25 yıl 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarınız var. 20.07.2023'te emekli olursunuz.

Ben 1974 doğumluyum.
İlk sigorta tarihim 12.06.1989. 6860 günüm var. İmdat ÇAKMAKÇI
25 yıl 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarınız var. 2025 yılında doğum gününüzde emekli olursunuz.

10.12.1969 doğumluyum.
01.01.1988 tarihinde Bağ-Kur'lu oldum. 10.300 günüm var. Ali TOKAN
10.12.2019'da emekli olursunuz.

Maaş düşmez
1975 doğumluyum. Kasım 1989'da sigorta başlangıcım var. Emekliliğime kadar çalışmasam maaşım düşer mi? Dilek YILMAZ
Emekli maaşını belirleyen prime esas kazancınız. Eğer yaş beklerken çalışmazsanız maaşınız düşmez ama artmaz da. Asgari ücretle çalışırsanız düşer.

Borçlanma yapın
Annem 1955 doğumlu 800 günlük SSK kaydı ver. 5 çocuğu var. Emekli olma şansı var mı? Gülay YILDIZ
Annenizin emekli olabilmesi için en az 3600 günü olması gerek. Eğer çocuklar sigortadan sonra ise 2160 gün kazanır. 640 gün daha isteğe bağlı ya da çalışarak ödeyip emekli olur.

2 yıl erken emeklilik
01.001.1979 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 01.01.2000. 4200 günüm var. Erken emekli olabilir miyim? NURİ ASLAN
60 yaş ve 7 bin prim günü şartlarınız var. Askerlik 2000'den önce ise 4 aylık borçlanma ile 2 yıl kazanırsınız. 58 yaşında ve 5975 günle emekli olursunuz.

Sorularınızı bekliyoruz
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.