FARUK ERDEM

Milyonlarca çalışan hem çifte emekliliğe hem de çifte maaşa kavuşacak. Yeni sistemle ilgili tasarı mayıs ortasında hazır olacak. 100 lirayla birikime başlanan tasarrufta, İngiliz modeli ağırlık kazandı

Hükümetin eylem planında yer alan ve pilot uygulaması da başarıyla sonuçlanan otomatik Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ikinci emeklilik için sona yaklaşıldı. Milyonlarca çalışanı ilgilendiren sistemde son rötuşlar yapılırken detaylar da belli olmaya başladı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in geçtiğimiz haftalarda gündeme getirdiği sistemle ilgili Hazine kaynaklarından edindiğimiz bilgileri sizinle paylaşmak istiyoruz. Hemen söyleyelim, şu anda yoğun bir çalışma devam ediyor ve mayıs ayının ortalarına doğru tasarının Meclis'e sunulması bekleniyor. Özellikle pilot olarak uygulanan İstanbul, Tekirdağ ve Bursa'da çalışanların yoğun ilgisi, sistemin Türkiye genelinde de başarıya ulaşacağının ilk işareti oldu. Bu illerde 7 işverende 604 çalışan otomatik olarak ikinci emeklilik sistemine dahil edildi. Çalışanlara 60 günlük ayrılma süresi verildi ve bu zamanın sonunda sadece 4 kişi vazgeçti. Dolayısıyla yüzde 99'luk bir başarı yakalandı.


İSTEYENE TOPLU PARA
Sistem, çalışanları zorunlu bir tasarrufa yöneltecek ve sonunda da ikinci bir emeklilik imkânı tanıyacak. İsteyen maaşla bu emekliliğini sürdürürken, isteyen toplu para alabilecek. Öncelikle işe yeni başlayacaklar ya da işyerini değiştirecekler otomatik olarak ve zorunlu şekilde bu sisteme dahil edilecek. Tasarruflar aylık 100 lira olarak başlayacak. Buna devletin de en az yüzde 25'lik katkısı olacak. Mevcut çalışanlar da bu sisteme isterlerse dahil olacak.

BELLİ BİR SÜRE VERİLECEK
Sisteme dahil olan çalışanlara belli bir süre verilecek. Bu sürenin sonunda isteyen sistemden çıkabilecek. Burada gönüllülük esası uygulanacak. Kalmak isteyenler için tasarruf devam edecek ve emeklilik hakkı tanınacak. Bu arada sosyal güvenlik sistemindeki emeklilik hakkı ise değişmeyecek.

10 YIL 56 YAŞ
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde emeklilik için iki şart bulunuyor. 10 yıl (360 ay) prim ödemek ve 56 yaşını doldurmak. Bu primler kesintiye uğrarsa ara ödemelerle tamamlanabiliyor. Süre sonunda iki alternatif bulunuyor.
Birikmiş paranızı bir seferde toplu olarak alabilirsiniz.
Yıllık gelir sözleşmesi yaparak emekli maaşı şeklinde almaya devam edebilirsiniz. Maaş ödemesinden arta kalan birikiminiz de büyümeye devam ediyor.

ŞARTLAR NE OLACAK?
Sistemin temel taşları ise şöyle sıralanıyor:
Sisteme katılım zorunlu, kalmak gönüllü olacak.
Her ay yatırılacak para belirlenecek. İlk teklif 100 lira olması yönünde...
İşyerlerinde belli sayıda çalışan olması gündemde. 50 kişi sınırı masada.
Cayma süresi için alternatifler konuşuluyor.
İşyeri katkısı ilk etapta düşünülmüyor.

DÜNYADA ÖRNEKLER İNCELENİYOR
Sistemle ilgili tasarı hazırlanırken İngiltere, Yeni Zelanda, ABD, İtalya ve Avustralya gibi ülkelerdeki uygulamalar inceleniyor.

ŞİRKET KATKISI GÜNDEMDE
Herhangi bir şirket, yeni başlayan çalışanına tıpkı SGK'sını yapar gibi bu kez de BES'ini yaptıracak. Burada aylık ödemeler çalışanın maaşından kesileceği için şirkete bir maliyeti olmayacak. Ancak sistemin daha cazip hale getirilmesi için şirket katkısı da gündemde tutuluyor. Yurtdışı örneklerinde şirket katılımları olduğu görülüyor.

ÖRNEK HESAPLAMALAR

Yaş : 18
Aylık ödeme: 200 + 50 (Devlet katkısı) = 250 TL
Emeklilik yaşı: 56
Toplam birikim: 385.658 TL
Emekli maaşı: 1.989 TL

Yaş : 30
Aylık ödeme: 100 +25 (Devlet katkısı) = 125 TL
Emeklilik yaşı: 56
Birikim: 92.112 TL
Emekli maaşı: 475 TL

Yaş 20
Aylık ödeme: 280+70 (Devlet katkısı) = 310 TL
Emekli yaşı: 56
Birikim: 427.626 TL
Emekli maaşı: 2.206 TL