CANLI YAYIN
Kapı aralandı yeni dünya açıldı
Einstein'ın 'uzay ve zaman büken yerçekimsel dalgalar' teorisinin kanıtlanmasını yorumlayan CERN deneycisi Prof. Metin Arık: Yeni bir dünya açıldı. İleride cep telefonu yerine beyin çipi kullanabiliriz
Einstein'ın, izafiyet teorisinin bir parçası olarak 100 yıl önce ortaya attığı "uzay ve zaman büken yerçekimsel dalgalar"ın varlığı kanıtlandı. Bu keşif bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı. 2007'de Isparta'da düşen uçakta hayatını kaybeden eşi Prof. Dr. Engin Arık gibi CERN deneycisi olan Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Metin Arık, keşif için şu yorumlarda bulundu:
KAPI ARALANDI
"Uzay ve zaman büken yerçekimsel dalgaların varlığının kanıtlanması, 'kuantum fiziğinin genel görelilikle birleştirilmesi yönünde önemli bir adım olabilir. Bu benim de üzerinde çalıştığım konu. Kuantum alan teorisi ile eğri uzay kavramının tutarlı olmadığını biliyoruz. Bu benim kendi görüşüm. Kimse tutarlı hale getiremedi. Ama kütle çekimi dalgaları var. Dolayısıyla bu iki teoriyi birleştirmeye çalışan fizikçilerin kütle çekimi dalgaları olduğunu gözardı etmemesi gerekiyor. Bunların nasıl olacağını bugün tahmin edemiyoruz. Birleşmesinden oluşacak teoride yeni öngörüler ortaya çıkınca onların ölçülmesi önemli hale gelecek. Kütle çekimi büyük patlama anından bu ana kadar evren için önemli. Evrenin ilk başlangıcında da elektromanyetik dalgaların önemli olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla bunu tam oturtamıyoruz. Kozmolojide evrenin neden bu kadar büyük olduğunu izah edemiyoruz. Eletromanyetik etkileşmeleri çok iyi anlıyoruz. Ama kütle çekimi etkileşmelerini elektromanyetik teoriye uyguladığımız yöntemlerle kuantum teorisi haline getiremiyoruz. Bu ne zaman olacak kimse bilmiyor. Ama kapı aralandı.
CEP TELEFONU YERİNE BEYİN ÇİPİ
Cep telefonlarının hayatımıza girmesi, elektromanyetik dalgaların keşfi ile oldu. Elektromanyetik dalgalara duyarlı varlıklarız. Elektromanyetik enerji çok. Ama yerçekimsel dalgaların enerjisi çok az. Artık yeni bir dünya açıldı. Elektromanyetik dalgalar ve yerçekimi dalgaları ile birlikte çalışıldığında çok şey değişebilir. Cep telefonu yerine beynimize çipler koyup milimetrik cihazlarla iletişim dönemi başlayabilir."
SIRA MERKEZDEKİ KARADELİKTE
Prof. Dr. Metin Arık, Einstein'ın teorisinin kanıtlanmasıyla ilgili şunları anlattı: "Esas önemli olan bizim galaksimizin merkezinde olan karadelik. Bu karadelik de kütle çekimi dalgası yayıyor. Evrende yıldız kümeleri var. Trilyonlarca yıldız olan galaksiler var. Bizim güneşimizin olduğu galaksi, merkezinin etrafında dolanıyor. Bu merkezde bir karadelik var. ABD'de keşfedilen dalga evrendeki geçici bir olaydan iki karadeliğin birbirini yutmasından kaynaklandı. Dolayısıyla bu geçici bir olay. Bizim galaksimizin merkezindeki karadelik devamlı yerçekimi dalgası veriyor. Onu ölçebilirsek müthiş bir şey olacak. Güneşin nasıl ışığını devamlı görebiliyorsak, bunu da öyle görebileceğiz. Bir sonraki aşama yerçekimsel dalga ölçümünde bu olacak."
Sabah
KAPI ARALANDI
"Uzay ve zaman büken yerçekimsel dalgaların varlığının kanıtlanması, 'kuantum fiziğinin genel görelilikle birleştirilmesi yönünde önemli bir adım olabilir. Bu benim de üzerinde çalıştığım konu. Kuantum alan teorisi ile eğri uzay kavramının tutarlı olmadığını biliyoruz. Bu benim kendi görüşüm. Kimse tutarlı hale getiremedi. Ama kütle çekimi dalgaları var. Dolayısıyla bu iki teoriyi birleştirmeye çalışan fizikçilerin kütle çekimi dalgaları olduğunu gözardı etmemesi gerekiyor. Bunların nasıl olacağını bugün tahmin edemiyoruz. Birleşmesinden oluşacak teoride yeni öngörüler ortaya çıkınca onların ölçülmesi önemli hale gelecek. Kütle çekimi büyük patlama anından bu ana kadar evren için önemli. Evrenin ilk başlangıcında da elektromanyetik dalgaların önemli olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla bunu tam oturtamıyoruz. Kozmolojide evrenin neden bu kadar büyük olduğunu izah edemiyoruz. Eletromanyetik etkileşmeleri çok iyi anlıyoruz. Ama kütle çekimi etkileşmelerini elektromanyetik teoriye uyguladığımız yöntemlerle kuantum teorisi haline getiremiyoruz. Bu ne zaman olacak kimse bilmiyor. Ama kapı aralandı.
CEP TELEFONU YERİNE BEYİN ÇİPİ
Cep telefonlarının hayatımıza girmesi, elektromanyetik dalgaların keşfi ile oldu. Elektromanyetik dalgalara duyarlı varlıklarız. Elektromanyetik enerji çok. Ama yerçekimsel dalgaların enerjisi çok az. Artık yeni bir dünya açıldı. Elektromanyetik dalgalar ve yerçekimi dalgaları ile birlikte çalışıldığında çok şey değişebilir. Cep telefonu yerine beynimize çipler koyup milimetrik cihazlarla iletişim dönemi başlayabilir."
SIRA MERKEZDEKİ KARADELİKTE
Prof. Dr. Metin Arık, Einstein'ın teorisinin kanıtlanmasıyla ilgili şunları anlattı: "Esas önemli olan bizim galaksimizin merkezinde olan karadelik. Bu karadelik de kütle çekimi dalgası yayıyor. Evrende yıldız kümeleri var. Trilyonlarca yıldız olan galaksiler var. Bizim güneşimizin olduğu galaksi, merkezinin etrafında dolanıyor. Bu merkezde bir karadelik var. ABD'de keşfedilen dalga evrendeki geçici bir olaydan iki karadeliğin birbirini yutmasından kaynaklandı. Dolayısıyla bu geçici bir olay. Bizim galaksimizin merkezindeki karadelik devamlı yerçekimi dalgası veriyor. Onu ölçebilirsek müthiş bir şey olacak. Güneşin nasıl ışığını devamlı görebiliyorsak, bunu da öyle görebileceğiz. Bir sonraki aşama yerçekimsel dalga ölçümünde bu olacak."
Sabah
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
