Petrol satrancı

Petroldeki yangın sürüyor. Ham petrol fiyatları 11.5 yılın en düşük seviyesini gördü. Brent petrolün varil fiyatı Temmuz 2004'ten bu yana gördüğü en dip noktası olan 34 dolara kadar çekildi. Spot piyasada ise 28 dolar seviyelerinden işlem yapılırken, düşüş sürüyor. Piyasa analistleri, sektör uzmanları, uluslararası petrol sektörü temsilcileri, yatırımcılar masada petrolün 10 dolara gerileyebileceği öngörüsüyle pozisyon almaya başladı.

İRAN VE RUSYA BAŞROLDE
Piyasa analistleri, tüm dünyayı kazananlar ve kaybedenler diye ikiye bölen petrol fiyatlarındaki düşüşün, ekonomik bir gelişmeden ibaret olmadığını, buzdağının görünmeyen kısmında siyasi bir satranç oyununun olduğunu kaydetti. Suudi Arabistan ile İran arasındaki gerilimin de petrol üretimindeki kontrol mekanizmasını bozduğu belirtiliyor. Petrol üzerinde oynanan satranç da en çok Rusya ve İran'ı etkiledi. Petrol ve doğalgaz gelirleri Rusya'nın vergi gelirlerinin yüzde 50.2'sini oluşturuyor. Dolayısıyla petroldeki düşüşten en ağır darbeyi Rusya aldı. Rusya, petrolün varilini 40-50 dolara üretirken, maliyetin altına inen petrol fiyatı ülke ekonomisini sarstı.

KAZANANLAR
Tüketici. (Türkiye hariç, çünkü bizde benzin fiyatları düşmedi)
Petrol ithal edenler.
ABD, Avrupa Birliği ülkeleri, Çin ve Japonya.
Motor gücü yüksek araba satıcıları.
Deflasyon.
Vadeli işlem piyasasında kısa pozisyon alanlar...

KAYBEDENLER
Üretici.
Petrol ihraç eden ülkeler.
Rusya ve OPEC. (Rusya OPEC üyesi değil).
Sabit kur uygulayan petrol üreticileri (Başta Suudi Arabistan).
Dalgalı kur uygulayan petrol üreten ülkeler (Rusya, Meksika) daha az kaybetti.
Daha az karbon salınımı yapan yeni teknolojiler.
Elektrikli ve düşük hacimli motora sahip araba üreticileri.
Vadeli işlem piyasasında uzun pozisyon alanlar.

1 VARİLİN ÜRETİM MALİYETİ
Rusya 40-50
İran 35-40 dolar
Suudi Arabistan 4-5 dolar



HARİTA OPERASYONU
Anka Teknoloji Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Dr. Mehmet Hakan Sağlam, petrolün düşme nedeninin Ortadoğu'da haritaların yeniden çizilmesine yönelik bir operasyon olduğunu vurguladı. Rusya ve İran gibi ülkeleri dize getirmenin en güzel yolunun petrol fiyatlarının düşmesi olduğunu belirten Sağlam, "Bunun arkasında ABD var. Tek bir kurşun atmadan düşük fiyatlar ile 2 ülkeyi hizaya getirmek istiyor" dedi. İran ve Rusya'nın uluslararası döviz rezervlerinin 1 yıl içinde tahmin edemeyecekleri bir düzeye ineceğini kaydeden Sağlam, şöyle konuştu: "Her 2 ülkede çok ciddi ekonomik kriz patlak verecek. Art arda toplumsal patlamalar yaşanabilir. Uzun vadede bu ülkeler parçalanabilir. Kuzey İran'ın parçalandığını, Rusya'nın dağıldığını görebiliriz." Hakan Sağlam, Rusya'nın, Türkiye'yi karşısına alarak tarihinin en büyük hatasını yaptığını ifade etti.

ÖZLEM KAMER TERCANLI-TAKVİM